HeVoorschoten – Eigenlijk zijn ze al begonnen met het opknappen van de tuin bij Kasteel Duivenvoorde. De kerstbomen zijn uit de Leidse tuin verdwenen en daarvoor in de plaats zijn appelbomen gekomen. De haagbeuk is vijf meter opzij gezet om plaats te maken voor een wandelpad. Maar dat zijn de kleine ingrepen. Woensdagdag 16 april werd officieel een start gemaakt met het grote  Parkherstelplan Duivenvoorde.

Burgemeester Staatsen mocht een rode beuk plaatsen bij de brug van het kasteel. Die had er in het verleden ook gestaan maar was bij de diverse aanpassingen verdwenen. En dat wil de Stichting Duivenvoorde allemaal terugdraaien, zo vertelde voorzitter Adriënne Vriesendorp-Dutilh. Directeur Annette de Vries pleitte in haar toespraak voor de culturele en recreatieve functie van het park.

Moestuin
Het allereerste park was eigenlijk een moestuin. Het moest de bewoners van het kasteel van groente en fruit voorzien. In de 17e eeuw kreeg de bekende tuinarchitect Jan David Zocher jr opdracht er een Engels landschapspark van te maken. Dat ontwerp is lang volgehouden maar in de loop der eeuwen flink aangepast. Tegenwoordig heeft het park veel van zijn natuurlijk vitaliteit verloren.

Onderhoud
De vormen van de Engelse tuin zijn vervaagd, boomgroepen verdwenen, waterpartijen dicht geslibd en gazons overwoekerd. Is er dan achterstallig onderhoud? “Absoluut niet”, zegt voorzitter Vriesendorp. “Het park wordt goed onderhouden naar de huidige maatstaven maar dit is gewoon de natuur en eerdere ingrepen van jaren geleden. We willen de oorspronkelijke tuin van Zocher terug.”

Financiën
In 2007 kreeg tuinarchitect Michael van Gessel de opdracht om een herstelplan te maken en meer structuur in het park te brengen. Van Gessel heeft, op basis van de nog bestaande informatie van Zocher (de oorspronkelijke tekeningen zijn er niet meer), een nieuw plan gemaakt. Het duurde zeven jaar om de financiën bij elkaar te krijgen want de totale kosten bedragen €2,8 miljoen. Dat geld is er nog niet helemaal maar het werd hoogste tijd om met het plan te beginnen omdat de Europese subsidie van € 1 miljoen bijna verloopt. Daarnaast is geld gekregen van de Provincie Zuid-Holland, Samenwerkingsverband Holland Rijnland, Fonds 1818 en Prins Bernhard Cultuurfonds.

Aanpak
Het park wordt aantrekkelijker, overzichtelijker en toegankelijker voor publiek, natuurliefhebbers en museumbezoekers. De zichtlijnen op het omringende landschap worden teruggebracht. Verdwenen sloten en lanen keren terug en bosschages die het oorspronkelijke ontwerp vertroebelen, worden verwijderd. De paden en bruggen worden vernieuwd, tuinmuren hersteld, er komen nieuwe zitbankjes, meer wandelmogelijkheden en betere aansluitingen met bestaande wandelroutes. De bosvijver in het westelijk deel van het park wordt in ere hersteld, de oude Zuidelijke Laan komt terug, tuinmuren, hekken en bruggen gerestaureerd. De Leidse tuin krijgt de oorspronkelijke functie van boomgaard en bloemen- en moestuin terug. Ook komt er een theepaviljoen en een kleine landgoedwinkel voor de bezoekers.

Monument
Duivenvoorde is beschermd monument. Naast de waterpartijen en de natuur heeft het ook een grote rijkdom aan zeldzame dieren en planten als onder andere de ijsvogel. De Stichting heeft diverse onderzoeken laten uitvoeren naar het gevolg van de werkzaamheden voor flora en fauna. Met die aanbevelingen wordt tijdens het herstel rekening gehouden. Zo wordt er in het broedseizoen niet gewerkt en worden er speciale vleermuiskasten geplaatst.

Bezwaar
Het herstelplan kan overigens nog vertraging oplopen door het bezwaar van Stichting Horst en Weide. De stichting is het niet eens met de aanleg van een nieuwe vijverpartij en de laan dwars door het Reigersbos langs de Veurseweg. “Daarvoor moeten bomen gerooid worden en de stille delen van Duivenvoorde worden door het toenemend aantal bezoekers drukker. Dat heeft zijn invloed op de broedvogels van Duivenvoorde zoals de buizerd, boomvalk en ijsvogel.” De stichting is het niet eens met de resultaten van het onderzoek dat Duivenvoorde heeft laten uitvoeren. De rechter buigt zich later over het bezwaar.